|
|
Μετεωρολογικοί Δορυφόροι
|
Παρατηρήσεις με δορυφόρους κατά
τις δεκαετίες 1950 και του 1960 υπήρξε η πιο εντυπωσιακή
εξέλιξη στην ιστορία των μετεωρολογικών μετρήσεων. Οι
δορυφόροι μπορούν να δώσουν επαρκείς και με μικρό κόστος
παγκόσμιες παρατηρήσεις. Εντυπωσιακές είναι οι φωτογραφίες των
δορυφόρων. Βέβαια βλέποντας την πρώτη φωτογραφία από τον
TIROS I το 1960
θα έχανε το θάρρος του. Σήμερα όμως η τεχνολογία έχει βοηθήσει
και έχουμε τέλεια αποτελέσματα. Οι φωτογραφίες της ατμόσφαιρας
βοηθούν στη πρόγνωση τού καιρού.
Πάτα εδώ
να συγκρίνεις την πρώτη φωτογραφία (εικ. 175) με άλλη που
αφορά την ίδια περιοχή και η λήψη της έγινε 40 χρόνια μετά. |
|
Όπως
είναι γνωστό, οι μετεωρολογικές παρατηρήσεις παίζουν
σπουδαίο ρόλο στον προσδιορισμό των συνθηκών που
επικρατούν σε σχετικά μικρά ύψη, δηλαδή εκεί όπου ο
άνθρωπος εκδηλώνει όλη τη δραστηριότητά του. Η ατμόσφαιρα
όμως της Γης, αν και θεωρητικά χωρίζεται σε ζώνες, δεν
αποτελείται από χωριστά μονωμένα τμήματα, αλλά είναι ένα
σύνολο με δυναμική ισορροπία. Έτσι, γρήγορα έγινε
κατανοητή η ανάγκη της μελέτης των ανώτερων στρωμάτων της
ατμόσφαιρας. Το πιο πρόσφορο μέσο ήταν το αεροπλάνο που
χρησιμοποιείται και σήμερα, μερικές όμως αναταράξεις ήταν
ανάγκη να μελετηθούν σε σχέση με τις συνθήκες των ανώτερων
στρωμάτων, ενώ |
Εικ.175 Η πρώτη
δορυφορική φωτογραφία |
|
|
το αεροπλάνο (ακόμη και το πιο
σύγχρονο αεριωθούμενο) μπορεί να φτάσει σε περιορισμένα ύψη. |
|
Ένα
μεγάλο βήμα έγινε το 1959, όταν ένας αμερικανικός πύραυλος
έστειλε φωτογραφίες νεφικών συστημάτων από ύψος 1.100 χλμ.
Η αληθινή όμως επανάσταση στον τομέα αυτόν έγινε το 1960,
με την τοποθέτηση σε τροχιά του αμερικανικού
μετεωρολογικού δορυφόρου "Τίρος" (ΤΙRΟS), το όνομα του
οποίου προέρχεται από τις λέξεις Τeleνisiοn and Ιnfra Red
Οbserνatiοn Satellite (δορυφόρος τηλεόρασης και
παρατήρησης με υπέρυθρη ακτινοβολία). Ο πρώτος "Τίρος"
είχε δύο τηλεοπτικές |
|
Εικ. 176 Βίντεο
Εικονικού Μετεωρολογικού Δορυφόρου
1,4 MB |
|
|
μηχανές και μπορούσε να καλύψει με την
περιστροφή του ένα μικρό μέρος της γήινης επιφάνειας. Όταν
όμως παρόμοιοι δορυφόροι μπήκαν σε τροχιά, δημιουργήθηκε ένα
δίκτυο που κάλυψε και τις πιο απρόσιτες περιοχές. Το 1964
δοκιμάστηκε ένας πιο εξελιγμένος τύπος, ο "Νimbus", που
έστελνε στη Γη περίπου 1.000 φωτογραφίες την ημέρα. Σήμερα,
υπάρχουν στον ουρανό πολυάριθμοι μετεωρολογικοί δορυφόροι, οι
οποίοι στέλνουν συνεχώς πολύτιμες πληροφορίες για τις συνθήκες
της ανώτερης ατμόσφαιρας και παρακολουθούν κάθε στιγμή τις
θύελλες που ξεσπούν σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη μας. Δεν
είναι υπερβολή να πούμε ότι πολλές ανθρώπινες ζωές σώθηκαν
χάρη στην έγκαιρη πληροφόρηση που είχαν οι αρχές από τους
δορυφόρους.
Υπάρχουν δυο ειδών δορυφόροι: εκείνοι που βρίσκονται στο
επίπεδο του Ισημερινού, σε ύψος 36.000 χλμ. από την επιφάνεια
της Γης και κινούνται συγχρόνως με τη Γη, έχουν δηλ. την ίδια
γωνιακή ταχύτητα με τη Γη και γι' αυτό ονομάζονται
γεωσύγχρονοι ή γεωστάσιμοι, και εκείνοι που κινούνται γύρω από
τη Γη σε επίπεδο σχεδόν κάθετο στον Ισημερινό, σε ύψος 850 χλμ
και εκτελούν μια πλήρη περιστροφή γύρω από τη Γη σε 1 ώρα και
40 λεπτά.
Οι δορυφόροι αυτοί, τόσο οι πρώτοι όσο και ο δεύτεροι, εκτός
από τις εικόνες της Γης και των νεφικών συστημάτων, μπορούν να
μετρήσουν και άλλα στοιχεία, όπως είναι η θερμοκρασία του αέρα
και της θάλασσας, η υγρασία της ατμόσφαιρας, οι άνεμοι κ.ά. |
|
|
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι έτσι πετυχαίνεται η κάλυψη
ολόκληρης της Γης, ακόμα και περιοχών όπως είναι οι ωκεανοί
και οι έρημοι απ' όπου παλαιότερα δεν είχαμε σχεδόν καθόλου
παρατηρήσεις. Στις
αρχές του Νοεμβρίου 1968, η σύνοδος τών διευθυντών τών
μετεωρολογικών υπηρεσιών της Δυτικής Ευρώπης αποφάσισε,
για πρώτη φορά, την ευρωπαϊκή |
Εικ. 177
Δορυφορική Εικόνα -METEOSAT-7 |
|
|
μετεωρολογική συνεργασία στο
Διάστημα. Γεννήθηκε έτσι το ευρωπαϊκό μετεωρολογικό πρόγραμμα
"Μετεοσατ" το οποίο διευθύνεται από την
Ευρωπαϊκή Διαστημική Εταιρεία "European
Space Agency" (ESA). Οι εικόνες και τα
δεδομένα από τον Meteosat θα συμβάλλουν σημαντικά στην
πρόγνωση καιρού και στην παρακολούθηση του παγκόσμιου
κλίματος. Η ESA, (European Space
Agency), η Ευρωπαϊκή Διαστημική Εταιρεία συστάθηκε το 1975.
Προσφέρει ένα όραμα για το μέλλον της Ευρώπης στο διάστημα και
για τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι άνθρωποι στο έδαφος
από τους δορυφόρους. Επιπλέον, αναπτύσσει τις στρατηγικές που
απαιτούνται για την εκπλήρωση αυτού του οράματος, μέσω
προγραμμάτων συνεργασίας πάνω στην επιστήμη και την τεχνολογία
του διαστήματος.
Στις 8 Απριλίου 1993 η Ελλάδα κατέθεσε σχετική αίτηση στη
Διεθνή Τηλεπικοινωνιακή Ένωση (ITU)
για να δοθεί άδεια αποστολής στο διάστημα τηλεπικοινωνιακού
δορυφόρου. Με βάση το εθνικό πρόγραμμα που παρουσίασε τότε η
χώρας μας, δόθηκε ως Ελληνική η τροχιακή θέση 39ο
Ανατολικά. Με την παραχώρηση της αδείας η Ελλάδα ανέλαβε την
συμβατική υποχρέωση να κάνει χρήση των διαστημικών δικαιωμάτων
προκειμένου να κατοχυρωθούν.
Ο πρώτος ελληνικός δορυφόρος είναι γεγονός. Η εκτόξευση
πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία τις πρώτες πρωινές ώρες
της Τετάρτης 14 Μαΐου
2003.
Σημειώνεται ότι
η παρουσία τους στο διάστημα δίνει τη δυνατότητα σε Ελλάδα και
Κύπρο να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA).
|
|
Βιβλιογραφία - Πηγές:
Πάπυρος - Λαρούς -
Μπριτάννικα, Εγκυκλοπαίδεια , τ. 42
http://en.wikipedia.org/wiki/Weather_satellite
http://en.wikipedia.org/wiki/TIROS-1
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:TIROS-1-Earth.png
http://www.nasa.gov/externalflash/deepimpact_front/index.html
http://www.npoess.noaa.gov/Gallery/gallery4.html
http://www.meteognosis.gr/doc.php?body=Docs/MSG1.php
http://www.fearofphysics.com/Satellite/satellite.html
Γιατί δεν πέφτουν οι
δορυφόροι (προσομοίωση)
http://www.esa.int/esaCP/index.html Ευρωπαϊκή Διαστημική
Εταιρεία |
|
|
| |