Αλλαγή Κλίματος; - Φαινόμενο του Θερμοκηπίου
Άσκηση επί Χάρτου
 

Ο καιρός συνεχώς αλλάζει. Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι και το κλίμα του πλανήτη μας δεν μένει το ίδιο. Κλίμα, ονομάζουμε τις μέσες καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή για μία περίοδο πολλών ετών. Διαφορετικές περιοχές του πλανήτη μας λαμβάνουν διαφορετικές ποσότητες ηλιακών ακτίνων. Σε κάθε περιοχή επιδρούν επίσης διαφορετικοί γεωγραφικοί παράγοντες όπως το η απόσταση ενός τόπου από τη θάλασσα ή το ηπειρωτικό υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται.

Το κλίμα ενός τόπου θ’ αλλάξει εάν κυμανθούν οι παράγοντες που το επηρεάζουν. Για να αλλάξει το κλίμα σε παγκόσμια κλίμακα, είτε πρέπει ν’ αλλάξει  το ποσό θερμότητας που το επηρεάζει, είτε ν’ αλλάξει το ποσό της θερμότητας που εκλύεται από το ίδιο σύστημα. Παραδείγματος χάριν, θερμότερα κλίματα θα προέλθουν είτε από την αυξανόμενη θερμότητα η οποία θα περάσει από τον φυσικό φύλακα άγγελο της γης μας, την ατμόσφαιρα, και θα καταφέρει να φτάσει στη γη είτε από μια μείωση του ποσού της θερμότητας που αφήνεται να ξεφύγει από την ατμόσφαιρα.
Η θερμότητα που εισέρχεται στο γήινο σύστημα προέρχεται από τον ήλιο. Το φως του ήλιου ταξιδεύει μέσω του διαστήματος, διαπερνά την ατμόσφαιρα της γης και  φτάνει στην επιφάνειά της θερμαίνοντας την επιφάνεια του εδάφους και τους ωκεανούς. Η θερμασμένη γη απελευθερώνει έπειτα θερμότητα πίσω στην ατμόσφαιρα. Εντούτοις, το ποσό φωτός του ήλιου που μπαίνει στο γήινο σύστημα δεν είναι πάντα το ίδιο. Αλλαγές στη γήινη τροχιά κατά το πέρασμα χιλιάδων ετών και οι αλλαγές στην ένταση των ηλιακών ακτίνων έχουν επιπτώσεις στο ποσό της  ηλιακής ενέργειας που φθάνει στη γη.

Εικ. 261 Φαινόμενο του Θερμοκηπίου, Πηγή: UNEP-GRID

Ποσότητα της ηλιακής ενέργειας που φθάνει στη γη ανακλάται από τη γήινη επιφάνεια πίσω στο διάστημα. Εντούτοις, ορισμένα αέρια που περιέχονται στην ατμόσφαιρά μας, αποκαλούμενα αέρια του θερμοκηπίου, επιτρέπουν στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας να απορροφήσουν τη θερμότητα που ακτινοβολείται από τη γήινη επιφάνεια, παγιδεύοντας τη θερμότητα μέσα στο γήινο σύστημα. Τα αέρια θερμοκηπίου, όπως οι υδρατμοί, το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και τα νιτρικά οξείδια, αποτελούν ένα χρήσιμο τμήμα των αερίων  της ατμόσφαιράς μας επειδή κρατούν τη γη ζεστή. Διαφορετικά η επιφάνεια της γης θα είχε θερμοκρασία περίπου –18 ^οC. Εντούτοις κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα και εφεξής το ποσό των αερίων του θερμοκηπίου μέσα στην ατμόσφαιρά μας έχει αυξηθεί γρήγορα. Αυτό οφείλεται κυρίως στη καύση των ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, λιγνίτη κ.α.).
Από τη καύση τους απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα. Στα προηγούμενα εκατό έτη οι θερμοκρασίες του πλανήτη έχουν αυξηθεί γρηγορότερα απ’ ότι παρουσιάζουν τα ιστορικά αρχεία που έχουμε στην διάθεσή μας. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η επιταχυνόμενη θέρμανση της ατμόσφαιρας προέρχεται από τα αυξανόμενα ποσά αυτών των αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν όλο και περισσότερη θερμότητα.

Συμπλεκόμενοι παράγοντες:

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που περιπλέκουν τη δημιουργούμενη κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των σύννεφων, των ηφαιστειακών εκρήξεων, των ωκεανών, και των ανθρώπων. Επιπλέον, υπάρχουν ακόμη κάποιοι πιθανοί παράγοντες που έχουν επιπτώσεις στο κλίμα και που πρέπει να προσδιορίσουμε. Οι παράγοντες αλληλεπιδρούν, με συνέπεια τη ψύξη του πλανήτη, την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, ή ακόμα και τη συμβολή και των δύο.
Στις επόμενες σελίδες θα μελετήσουμε αναλυτικά τον κάθε παράγοντα.