|
|
Ο Ανεμος
Αέριες Μάζες - Μέτωπα
|
Ο Ανεμος
|
Ο άνεμος είναι ένα από τα πιο
γνωστά μετεωρολογικά φαινόμενα επειδή μπορεί να είναι
ευχάριστος αλλά και καταστροφικός.
|
|
Ο αέρας υπάρχει γύρω μας.
Μπορεί να μην μπορούμε να τον δούμε όμως βλέπουμε τα πάντα
γύρω μας μέσα από αυτόν επειδή είναι αόρατος. Κάνει αισθητή
την παρουσία του κατά τη διάρκεια μιας θύελλας. Ο αέρας έχει
τη δύναμη ν’ ανυψώσει στέγες κτιρίων, να κόψει ηλεκτροφόρα
καλώδια της ΔΕΗ αλλά και ν’ ανυψώσει ζώα, ακόμη κι αυτοκίνητα.
Οι αρχαίοι Έλληνες |
Εικ 55 Συστήματα
Ανέμων
Άνεμοι στην επιφάνεια της γης οδηγούν στη δημιουργία
παγκόσμιων ζωνών ανέμων |
|
|
πρόσεξαν τους ανέμους και είχαν
μια ιδιαίτερη προτίμηση στη μελέτη τους. Αυτό τουλάχιστον
μαρτυρεί το αρχαίο μνημείο των Αθηνών, κάτω από την Ακρόπολη,
το Ρολόι του Ανδρόνικου Κηρύστου, το γνωστό με το όνομα
«Πύργος των Ανέμων», που αποτελούσε μετεωρολογικό σταθμό της
εποχής εκείνης.
Άνεμος ονομάζεται ο Ατμοσφαιρικός αέρας, που βρίσκεται
σε κίνηση.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που προκαλούν τους ανέμους. |
|
Κυριότερος είναι η ανομοιόμορφη
διανομή της ατμοσφαιρικής πίεσης πάνω στην
επιφάνεια της γης, |
Εικ 56 Ο
Πύργος των Ανέμων |
|
που οφείλεται κυρίως στη
διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα σε δύο τόπους. |
|
|
Όπως σε ένα δοχείο με
πεπιεσμένο αέρα βλέπουμε τον αέρα να βγαίνει προς τα έξω για
να ισορροπήσει την πίεση του δοχείου και του δωματίου. Έτσι
γίνεται και με τους υπόλοιπους ανέμους, οι οποίοι
μετακινούνται σε μέρη με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση. Αυτή η
κίνηση δε σταματάει ποτέ επειδή η περιστροφή της γης εκτρέπει
τους ανέμους προς τα δεξιά στο βόρειο ημισφαίριο και προς τα
αριστερά στο νότιο ημισφαίριο (βλέπε στη παραπάνω εικόνα 55).Όταν
πάνω σ' έναν τόπο πέφτουν κάθετα ή σχεδόν κάθετα οι ηλιακές
ακτίνες, ο τόπος αυτός θερμαίνεται. Μαζί του όπως θερμαίνεται
και ο αέρας, που βρίσκεται πάνω του. Ο αέρας που θερμαίνεται
διαστέλλεται και τείνει να καταλάβει μεγαλύτερο χώρο. Στα
χαμηλά όμως στρώματα της ατμόσφαιρας ο αέρας είναι πυκνός και
δεν αφήνει στο θερμό αέρα τόπο ν’ απλωθεί. Τότε ο αέρας αυτός
ανεβαίνει προς τα πάνω, όπου ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι
αραιότερος. Η θέση όμως όπου βρισκόταν έμεινε άδεια. Το κενό
αυτό έρχονται να γεμίσουν άλλες μάζες αέρα από γειτονικά μέρη.
Έτσι, δημιουργείται ένα ρεύμα αέρα, ένας άνεμος.
Ανάλογα δημιουργείται η θαλάσσια και η απόγεια αύρα που μας
δροσίζει το καλοκαίρι, όσους έχουμε την τύχη να μένουμε κοντά
στη θάλασσα και ειδικά εμάς στην Ηλεία σε απόσταση μέχρι 5
χιλιόμετρα στη ξηρά.
(κάνε κλικ στον πιλότο να σε
μεταφέρει στην ανάλογη σελίδα όπου θα διαβάσεις ένα σχετικό
άρθρο για την θαλάσσια αύρα στην περιοχή μας. Το άρθρο μας το
παραχώρησε ο κύριος Νικόλαος Μαζαράκης Φυσικός - Μετεωρολόγος,
ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Εμείς δε το
ανασύραμε από την εφημερίδα "ΗΛΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ") |
|
Αλλά και ο αέρας ο θερμός, που
ανέβηκε σε ψηλότερα στρώματα, δε διατηρεί την πρώτη του
θερμοκρασία. Κάθε 180 μ. περίπου η θερμοκρασία της
ατμόσφαιρας πέφτει κατά 1° Κελσίου. Σε λίγο θα
ξαναγίνει ψυχρός, σαν ψυχρός πιο πυκνός, και σαν πιο πυκνός
πιο βαρύς. Κι έτσι θα ξαναρχίσει να πέφτει προς τα κάτω. Αλλά
δεν μπορεί πια να ξανάπαει στην πρώτη του θέση, γιατί την
έχουν καταλάβει άλλες αέριες μάζες. Θα πάει λίγο ή πολύ πιο
πέρα, στη θέση του άλλου αέρα, που μετατοπίστηκε. Έτσι,
δημιουργείται ένα άλλο ρεύμα αέρα, ένας άλλος άνεμος.
Οι οριζόντιες αυτές μετατοπίσεις των μαζών του αέρα είναι
οι άνεμοι.
Είναι ένα από τα σπουδαιότερα μετεωρολογικά και
κλιματολογικά στοιχεία. |
|
Οι άνεμοι είναι σπουδαίοι
παράγοντες της φύσης γιατί:
α) Σ' αυτούς οφείλεται κυρίως η ποικιλία του κλίματος στους
διάφορους τόπους.
β) Φέρνουν βροχή ή ξηρασία, ψύχος ή ζέστη.
γ) Ανακουφίζουν τον άνθρωπο στις θερμές χώρες, όταν είναι
δροσεροί, και μετριάζουν το ψύχος στις ψυχρές, όταν είναι
θερμοί.
δ) Ανανεώνουν τον αέρα στην ατμόσφαιρα και ζωογονούν ανθρώπους
και φυτά.
ε) Συντελούν στην εξάτμιση, μεταφέρουν τους υδρατμούς και έτσι
προκαλούν βροχές.
στ) Χρησιμοποιούνται για παραγωγή ενέργειας. |
|
|
|
|
|
|
|
Αέριες Μάζες -
Μέτωπα
|
|
Είδαμε
παραπάνω ότι για να έχουμε άνεμο πρέπει να υπάρχει διαφορά
θερμοκρασίας μεταξύ δυο περιοχών (π.χ. ξηρά - θάλασσα). Τέτοια
"κομμάτια" ατμοσφαιρικού αέρα που έχουν ίδια θερμοκρασία
αποτελούν τις αέριες μάζες. Εκτός από ίδια θερμοκρασία έχουν
και ίδια ποσότητα υδρατμών. Οι αέριες μάζες καλύπτουν
μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις. |
|
|
Η
καλύτερη περιοχή για να δημιουργηθεί μια αέρια μάζα είναι
μια μεγάλη οριζόντια περιοχή όπου ο ατμοσφαιρικός αέρας
μπορεί να μείνει στάσιμος και να αποκτήσει τα
χαρακτηριστικά της περιοχής αυτής, (θερμοκρασία και
υγρασία). Όπως για παράδειγμα αέριες μάζες που
κατευθύνονται στην πατρίδα μας από τις βορειότερες
περιοχές και μεταφέρουν παγωμένο και ξερό αέρα ή
|
Εικ 59 Κίνηση
Αερίων Μαζών |
|
|
όταν φυσά νοτιάς τότε μας
επηρεάζουν ζεστές και υγρές μάζες προερχόμενες από τις νότιες
ζεστές θάλασσες. |
|
Αν
γνωρίζουμε τη θερμοκρασία και την ποσότητα των υδρατμών που
περιέχει μία αέρια μάζα μπορούμε να προβλέψουμε τι είδους
φαινόμενα θα συμβούν όταν αυτή περάσει πάνω από κάποια
περιοχή, π.χ. αν θα βρέξει ή όχι.
Η συνάντηση δυο αερίων μαζών δημιουργεί μια ζώνη μετάβασης από
μια ζώνη μεγάλης πυκνότητας σε μια ζώνη μικρής πυκνότητας.
αυτό ονομάζεται στη μετεωρολογία "μέτωπο".
Τα μέτωπα
επεκτείνονται όχι μόνο προς στην οριζόντια κατεύθυνση, αλλά
και προς την κατακόρυφη. |
|
Αν σε
ένα κινούμενο μέτωπο προηγείται θερμή αέρια μάζα της
ψυχρής, αυτό ονομάζεται "ψυχρό" ενώ όταν συμβαίνει το
αντίθετο λέγεται "θερμό". Όταν ένα μέτωπο δεν παρουσιάζει
αισθητή μετακίνηση χαρακτηρίζεται "στάσιμο". Όταν ένα
ψυχρό μέτωπο που κινείται γρήγορα συναντήσει ένα θερμό
μέτωπο |
|
Εικ. 60 Σύμβολα
Μετώπων |
|
|
που κινείται
αργά τότε ο θερμός αέριας "σπρώχνεται"
από την επιφάνεια του εδάφους προς τα επάνω και τα δύο μέτωπα
γίνονται ένα. Αυτό το μέτωπο ονομάζεται "συνεσφιγμένο". |
|
|