Ο Ανεμος
Αέριες Μάζες - Μέτωπα
 

Ο άνεμος είναι ένα από τα πιο γνωστά μετεωρολογικά φαινόμενα επειδή μπορεί να είναι ευχάριστος αλλά και καταστροφικός.

Όπως σε ένα δοχείο με πεπιεσμένο αέρα βλέπουμε τον αέρα να βγαίνει προς τα έξω για να ισορροπήσει την πίεση του δοχείου και του δωματίου. Έτσι γίνεται και με τους υπόλοιπους ανέμους, οι οποίοι μετακινούνται σε μέρη με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση. Αυτή η κίνηση δε σταματάει ποτέ επειδή η περιστροφή της γης εκτρέπει τους ανέμους προς τα δεξιά στο βόρειο ημισφαίριο και προς τα αριστερά στο νότιο ημισφαίριο (βλέπε στη παραπάνω εικόνα 55).Όταν πάνω σ' έναν τόπο πέφτουν κάθετα ή σχεδόν κάθετα οι ηλιακές ακτίνες, ο τόπος αυτός θερμαίνεται. Μαζί του όπως θερμαίνεται και ο αέρας, που βρίσκεται πάνω του. Ο αέρας που θερμαίνεται διαστέλλεται και τείνει να καταλάβει μεγαλύτερο χώρο. Στα χαμηλά όμως στρώματα της ατμόσφαιρας ο αέρας είναι πυκνός και δεν αφήνει στο θερμό αέρα τόπο ν’ απλωθεί. Τότε ο αέρας αυτός ανεβαίνει προς τα πάνω, όπου ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι αραιότερος. Η θέση όμως όπου βρισκόταν έμεινε άδεια. Το κενό αυτό έρχονται να γεμίσουν άλλες μάζες αέρα από γειτονικά μέρη. Έτσι, δημιουργείται ένα ρεύμα αέρα, ένας άνεμος.
Ανάλογα δημιουργείται η θαλάσσια και η απόγεια αύρα που μας δροσίζει το καλοκαίρι, όσους έχουμε την τύχη να μένουμε κοντά στη θάλασσα και ειδικά εμάς στην Ηλεία σε απόσταση μέχρι 5 χιλιόμετρα στη ξηρά. (κάνε κλικ στον πιλότο να σε μεταφέρει στην ανάλογη σελίδα όπου θα διαβάσεις ένα σχετικό άρθρο για την θαλάσσια αύρα στην περιοχή μας. Το άρθρο μας το παραχώρησε ο κύριος Νικόλαος Μαζαράκης Φυσικός - Μετεωρολόγος, ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Εμείς δε το ανασύραμε από την εφημερίδα "ΗΛΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ")

Αλλά και ο αέρας ο θερμός, που ανέβηκε σε ψηλότερα στρώματα, δε διατηρεί την πρώτη του θερμοκρασία. Κάθε 180 μ. περίπου η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας πέφτει κατά 1° Κελσίου. Σε λίγο θα ξαναγίνει ψυχρός, σαν ψυχρός πιο πυκνός, και σαν πιο πυκνός πιο βαρύς. Κι έτσι θα ξαναρχίσει να πέφτει προς τα κάτω. Αλλά δεν μπορεί πια να ξανάπαει στην πρώτη του θέση, γιατί την έχουν καταλάβει άλλες αέριες μάζες. Θα πάει λίγο ή πολύ πιο πέρα, στη θέση του άλλου αέρα, που μετατοπίστηκε. Έτσι, δημιουργείται ένα άλλο ρεύμα αέρα, ένας άλλος άνεμος.
Οι οριζόντιες αυτές μετατοπίσεις των μαζών του αέρα είναι οι άνεμοι.
Είναι ένα από τα σπουδαιότερα μετεωρολογικά και κλιματολογικά στοιχεία.

Οι άνεμοι είναι σπουδαίοι παράγοντες της φύσης γιατί:
α) Σ' αυτούς οφείλεται κυρίως η ποικιλία του κλίματος στους διάφορους τόπους.
β) Φέρνουν βροχή ή ξηρασία, ψύχος ή ζέστη.
γ) Ανακουφίζουν τον άνθρωπο στις θερμές χώρες, όταν είναι δροσεροί, και μετριάζουν το ψύχος στις ψυχρές, όταν είναι θερμοί.
δ) Ανανεώνουν τον αέρα στην ατμόσφαιρα και ζωογονούν ανθρώπους και φυτά.
ε) Συντελούν στην εξάτμιση, μεταφέρουν τους υδρατμούς και έτσι προκαλούν βροχές.
στ) Χρησιμοποιούνται για παραγωγή ενέργειας.

Είδαμε παραπάνω ότι για να έχουμε άνεμο πρέπει να υπάρχει διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ δυο περιοχών (π.χ. ξηρά - θάλασσα). Τέτοια "κομμάτια" ατμοσφαιρικού αέρα που έχουν ίδια θερμοκρασία αποτελούν τις αέριες μάζες. Εκτός από ίδια θερμοκρασία έχουν και ίδια ποσότητα υδρατμών.  Οι αέριες μάζες καλύπτουν μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις.

Αν γνωρίζουμε τη θερμοκρασία και την ποσότητα των υδρατμών που περιέχει μία αέρια μάζα μπορούμε να προβλέψουμε τι είδους φαινόμενα θα συμβούν όταν αυτή περάσει πάνω από κάποια περιοχή, π.χ. αν θα βρέξει ή όχι.
Η συνάντηση δυο αερίων μαζών δημιουργεί μια ζώνη μετάβασης από μια ζώνη μεγάλης πυκνότητας σε μια ζώνη μικρής πυκνότητας. αυτό ονομάζεται στη μετεωρολογία "μέτωπο".
Τα μέτωπα επεκτείνονται όχι μόνο προς στην οριζόντια κατεύθυνση, αλλά και προς την κατακόρυφη.

που κινείται αργά τότε ο θερμός αέριας  "σπρώχνεται" από την επιφάνεια του εδάφους προς τα επάνω και τα δύο μέτωπα γίνονται ένα. Αυτό το μέτωπο ονομάζεται "συνεσφιγμένο".